CREATIE BENJAMIN VANDEWALLE – KASK – PLATFORM-K

In januari en februari 2021 werkten 9 studenten van de drama-opleiding aan KASK samen met 4 Platform-K dansers en choreograaf Benjamin Vandewalle (“Common Ground”).
Wat een creatie met 9 Platform-K dansers en de integrale klas moest worden, werd een light-versie omwille van corona. Het werd een zoektocht naar werken in veilige omstandigheden, testing en repetitiebubbels op verschillende locaties, maar ook vooral een zoektocht naar een juiste verhouding in de groep. Het oorspronkelijke idee was om inclusieve duetten te maken. Daar besliste de situatie anders over: Platform-K was in de minderheid, maar drukte daarom niet minder haar stempel.

Losgeslagen wild

Na een afstandelijke periode waar geen einde lijkt aan te komen, voelt dit project als thuiskomen. Thuiskomen in de studio: een ruimte waar spontaniteit en creativiteit in het moment gevierd worden. Thuiskomen in de groep: samen, de essentie van spelen, dansen, creëren.
De sfeer is uitgelaten. Ook al blijven de afstandsregels gelden, door de testing kan toch ietsje meer. Dat geeft zuurstof aan de dansers en studenten, jonge mensen wiens motor brandt op uitwisseling van mekaars energie.

Benjamin introduceert een voorstel voor de creatie: kunnen we een alter ego creëren dat losstaat van deze realiteit? Via een sjamanistisch ritueel en inlevingsopdrachten graaft iedereen in zijn eigen verbeelding. Een individuele opdracht die elk op z’n eigen manier invult. Voor de KASK-studenten ligt het dicht bij hun bed. Ze zijn gewend zich te verplaatsen in andere personages. Voor onze dansers Samuel, Hannah, Zanne en Oskar, is dit een nieuwe ervaring. Voor sommigen een echte uitdaging.

Openingen en barrières

Samuels fantasie is verstrengeld met de wereld van games en het fenomeen van K-pop. Hij gaat er helemaal in op. De studenten spiegelen hem de mogelijkheden en pushen hem zo ver mogelijk: geen gène, loslaten van barrières, over-the-top kleren en make up, het kan allemaal.
Samuel switcht verbazingwekkend vlot van context. “Ik doe dat wel vaker”, zegt hij. Samuel heeft een sterk zelfbesef, kent zijn specialiteiten en eigenaardigheden. In dat reflecteren over zichzelf loopt hij soms vast. De losheid van de dramastudenten trekt hem over de lijn om meer los te laten en zich over te leveren aan wat ontstaat.
Tijdens de middagpauzes ontstaan conversaties over games, muziekidolen, … Duidelijk een andere generatie dan de mijne. Fascinerend om te zien hoe leefwerelden toch overlappen en minder gescheiden zijn dan ik denk.

Oskars ambitie is ‘acteur worden’. Hij voelt zich als een vis in het water tussen de drama-studenten. Tijdens het lunchen stelt hij de vraag aan Tibeau van KASK: “Wat is je allergrootste droom?” Existentiële crisis vragen, lastig in coronatijden. De toekomst van een afstuderende kunststudent: “Is dit wat ik wil?” “Hoe zal ik overleven?” Hij drukt ons met de neus op de feiten. Oskar bekijkt het door zijn bril en drukt op Tibeaus hart dat hij zijn dromen nooit mag laten varen. Het doet hem goed zijn dromen, professionaliteit, maar ook een realiteitszin te delen met gelijkgestemden.  

Hannah doorploegt het werkproces op haar manier. Het gaat persoonlijk wat moeilijker met haar en corona doet daar geen goed aan. We kennen Hannah als een bruisende ideeënfontein, op haar best in improvisatie, zeker in combinatie met Benjamin. Door de situatie waar ze doorgaat wordt haar creativiteit onderdrukt en ligt haar tempo lager. Benjamin deelt zijn ervaring met de studenten: “Het werkt goed als je dicht bij Hannah’s lichaam danst en haar fysiek uitnodigt, eerder dan haar te overreden met woorden of een uitgestoken hand. Probeer het subtiel.” Het is mooi hoe de groep zich afstemt op haar. Zonder er al teveel nadruk op te leggen. Eén van de KASK-studenten benadrukt nadien: “Het was fijn dat kwetsbaarheid een plek kreeg. Het voelde bevrijdend dat ook bij mezelf toe te mogen laten.”

Ook voor Zanne is het een uitdagend project. Totaal tegenovergesteld van wat iemand met autisme nodig heeft: chaotisch, experimenteel, voortdurend switchen tussen opdrachten en mensen.
Een onzekere context, die stress en verwarring teweegbrengt. Samen kijken we hoe we – en vooral zij zelf – grenzen kan bewaken en voorwaarden scheppen om het mogelijk te maken. Ze leert regisseur te zijn en haar noden, energie, grenzen en wilskracht te synchroniseren met mekaar. Observerend participeren en uitspreken wat voor haar wel en niet werkt, helpen constructief samenwerken. “Maak een dans” is té flou. Het vraagt meer instructie, meer detail. We spreken door. Al blijken bepaalde barrières niet overbrugbaar. Vermoeidheid komt bij haar pas na een repetitiedag. Signalen in het moment lezen is moeilijk wanneer haar lichaam pas achteraf de rekening presenteert.
Het is de constante interactie met de studenten, Benjamin, het nieuwe, onbekende, dat inspanning vraagt. Ze noemt het “sociaal moe zijn”. Het constant willen en moeten conformeren aan ‘de norm’. Het doet ons stilstaan bij de verwachtingen die we onze dansers stellen. Vooral voor iemand zoals Zanne wiens beperking niet zichtbaar is.  Het is een gekend probleem: het overschat worden en vervolgens stuiten op onbegrip. Het project geeft leermomenten aan alle partijen. Eraan beginnen is op zich is al een hele sprong. Zanne zet door. Het toonmoment volgt ze als toeschouwer, verbonden met de groep door gedeelde ervaringen.

Zanne: “Er heeft me nog nooit iemand gevraagd “Binnen welke omstandigheden zou het voor jou wel lukken? Wat stel jij voor als aanpassingen om het voor jou te doen slagen?” Het is ofwel gepushd worden om mee te doen, ofwel achterblijven. Grijs is een nieuwe zone voor mij. Dat is vermoeiend, maar ook wel leerrijk.”

Benjamin vult aan: “Uiteindelijk gaat elk artiest op zoek naar een kader waarbinnen je creativiteit bewerkstelligt. Wat je binnenbrengt in dat kader is uniek en valabel. Hoe kan jij je onderzoek binnen dat kader voeren? Je eigen strategieën verzinnen: is dat niet net wat creativiteit is?”

Experimenteren met afstand – nabijheid

Er is een fond van vertrouwen tussen Benjamin en Platform-K. Hij kent onze werking en de dansers. We vertrouwen erop dat artistieke kwaliteit en uitdaging primeren in het proces en eindresultaat.
Dit geeft ruimte om vanop de bühne te volgen. Waar wij normaal steevast op de vloer zijn om te ondersteunen, te vertalen en de brug te maken, zijn we nu minder nodig. Enkel om hier en daar bij te sturen op praktisch niveau – bvb. planning wijzigen de dag voordien geeft onrust – en te communiceren met ouders en begeleiders. We werken immers niet met de danser alleen.
Hun netwerk is minstens even belangrijk in ons verhaal. 

“One word, two reasons”

Vier weken vol luide muziek, dansexplosies, gefilosofeer, gelach en gebrul in de studio resulteren in een krachtig samenspel tussen KASK-studenten en Platform-K dansers. Samen scheppen ze een bevreemdend universum vol gekke figuren, zelfgemaakte kostuums en een rappende papier maché kop. Ze raken mekaar aan met blikken, woorden en bewegingen. Er passeert een scène waarin Hannah recht uit het hart zinnen scandeert en de groep vol overtuiging volgt. Een moment waarin Samuel met één beweging een heel K-pop schouwspel tot leven wekt. De studenten ondersteunen als een leger perfecte backing dancers. Een indrukwekkend duet tussen Oskar en Arend, met hun getrainde lichamen aan mekaars kracht gewaagd. Het is een patchwork van scènes en figuren – alterego’s – waarin Benjamins rode draad verweven zit: een gezamenlijke praktijk van trust building, een spel met zelfgemaakte regels waarin iedereen zichzelf kan zijn en verschillen opgaan in de groep.

Het toonmoment verwondert het schaarse publiek dat aanwezig is. Het doet beseffen wat we zoveel maanden missen. Ruimte voor spontane ontmoeting, interactie met mensen waarmee je anders niet in contact komt. Het nagesprek toont hoe waardevol dit traject voor iedereen is.
 

Musia: “Ik heb zowel mijn klas als de dansers van Platform-K op een nieuwe manier leren kennen.”

Arend: ‘’Ik vind het fijn dat er geen onderscheid wordt gemaakt tussen ons of de dansers van Platform-K in het creëren. We worden als gelijke behandeld.’’

Max: “Daarbij ook het inzien dat het soms niet gaat en stroef loopt, maar dat je tijd en ruimte krijgt om te onderzoeken hoe het dan wel werkt.”

Ezra: ‘’Ik had in het begin soms het gevoel dat ik voorzichtiger moet zijn. Naar het einde toe loste dat op.’’

Abigail: “Ik heb geleerd meer te luisteren naar mijn eigen noden, die te leren respecteren en ook die van anderen. Ik voelde bepaalde grenzen, zonder dat dit een probleem hoefde te zijn.”

Benjamin: “De chemie is anders dan bij Kobe en Hannah (“Common Ground”), waar niet veel woorden nodig zijn om in connectie te komen. Spontaniteit en buikgevoel make magic happen in dat trio. In dit traject werd ik uitgedaagd om via andere manieren te connecteren. Het verbreedde mijn blik.”

Werelden verbinden met mekaar

KASK en Platform-K : de samenwerking ligt open, de paden ernaartoe gekend, klaar om verder te bewandelen.