Philippe Thuriot - interview

Waarom doe je mee aan The Goldberg Variations?

Het is een combinatie van factoren.

Ik heb ooit met Lisi Estaras een improvisatieproject gedaan waar er enkel dansers van Platform-K bij betrokken waren. Ik was bekoord door wat ik gezien had. Ik was geraakt door de directheid en de ongefilterdheid van de dansers van Platform-K. Ze haalden het onderste uit de kan. Ik vond dat heel inspirerend. Ik herinner me een scène waarbij één van de dansers wegrolde van een andere danser. Terwijl ik al zou zoeken welke beweging ik hieraan zou kunnen koppelen, wuifde de andere danser gewoon. Ik vond dat schitterend. Inge Lattré zei toen dat we ooit eens iets samen moesten doen.

Daarnaast zijn The Goldberg Variations zelf een belangrijke factor. Ik zou het stuk elke dag kunnen spelen. Andere muziekstukken raken mij na verloop van tijd niet meer. Die wil ik dan niet meer spelen. Maar The Goldberg Variations, dat is iets anders. Je hoort dat bij alle muzikanten die dat stuk spelen. Je hebt daar zoveel tijd aan gespendeerd om het te leren. Je wil het beginnen te domineren.

Wat maakt The Goldberg Variations zo complex om te spelen?

The Goldberg Variations is een intellectueel huzarenwerk. Bach heeft het stuk waarschijnlijk gemaakt als een oefening voor zichzelf. Een manier om zichzelf te tarten. Maar hij had een brein zoals Albert Einstein of Stephen Hawking. En wij als muzikant moeten mee.

Het stuk is multichannel, het beval een aantal horizontale lijnen die samen lopen. Je kan de focus op één lijn zetten, maar je moet ook alle andere lijnen blijven meevolgen. Vitaly Samoshko (docent Conservatorium en winnaar Koningin Elisabethwedstrijd 1999) vroeg me onlangs waar ik mee bezig was. Ik zei: “Ik speel elke dag The Goldberg Variations.” Hij benoemde het als een uitputtingsslag.

The Goldberg Variations is geschreven voor klavecimbel. Een klavecimbel heeft 2 toetsenborden, waardoor je je handen moet kruisen. Op accordeon is het niet mogelijk om je handen te kruisen. Daarom heb ik de muziek getransponeerd voor accordeon.

Je had bij het begin van de repetities gezegd dat je het stuk uit je hoofd wou leren.

Dat klopt, maar ik durf niet. De druk is te groot. Stel je voor dat ik een stuk vergeet. Ik wil de productie niet om zeep helpen.

Waarom ben je als muzikant graag betrokken bij een dansproductie?

Ik weet niet of ik The Goldberg Variations elke dag op mezelf zou kunnen spelen. Nu is dat heel fijn. Je weet dat je muziek nuttig is. Je ziet dingen gebeuren. Je voelt de dansers reageren op wat je doet. Dat doet deugd. Ik weet wat er staat in de partituur, maar toch leer ik de variaties nog op een andere manier kennen via de danspassen. Het is een leuk proces. Je kan studeren omringd door de mensen die dansen. Samenwerken met dansers heeft ook een restrictie in zich. Je moet je strikt houden aan tempi. Maar soms is de restrictie een bevrijding.

Je bent opgegroeid in een café. Welke invloed heeft dat op jouw werk?

Iedereen danste in het café. In de dans zit een grote echtheid. En dans is een rechtstreekse lijn met Bach. Bach schreef veredelde dansmuziek, maar het is wel dans. Het gevoel voor dans leer je niet op een muziekschool. Nochtans is het heel belangrijk voor de muziek die je speelt. Bach was een danser en een choreograaf. Hij moest de danspassen soms voortonen.

Maar Bach spelen in het café, dat werkte niet echt. Daar was het ABBA, Nana Mouskouri en Demis Roussos. Ik hoorde niets anders. Tijdens de les muziekgeschiedenis voelde ik een vonk overslaan. Van onze leraar moesten we elke week 5 platen beluisteren. Dat was nog niet zoals nu. Je moest die gaan halen in de Passage 44 (mediatheek). Dat was 45 minuten tram er naartoe. Je moest de naald van je platenspeler tonen. Als die niet goed was, kreeg je geen plaat mee. Daarna 45 minuten terug. Als je zoveel moeite gedaan hebt voor een plaat, dan luister je met meer intensiteit.

Is het anders om samen te werken met een danser met een beperking?

Ik begin Oskar te kennen. Ik zie Oskar als danser, niet als persoon met een beperking. Ik vroeg daarnet aan Oskar: “heb je zussen en broers?” Hij zei: “Mijn zus is 5 jaar jonger. Ik ben 23. Hoe oud is ze dan?” Ik moest ook even nadenken (lacht). En ze maken ruzie. Daar speelt geen beperking. Broers en zussen maken gewoon ruzie.

Ik ben heel blij om met Oskar te kunnen werken. Hij smijt zich helemaal, ondanks het feit dat hij eigenlijk acteur wil worden.

Vandaag heeft hij gevraagd: “Philippe, ik wil je iets vragen. Maar je moet er niet direct op antwoorden. Zullen we niet samen een liedje maken. Ik kan niet zingen maar wel rappen?” Ik vind dat een mooie vraag.

Ik heb gezegd dat ik er moet over nadenken. Ik wil altijd verder gaan, mijn comfortzone verplaatsen. Dus als ik ja zeg, dan is het omdat ik mijn eigen wereld kan opentrekken.

Foto's Björn Comhaire

Interview Annelies Poppe